İstatistiksel Proses Kontrolü, bir prosesi sürekli denetleme ve prosesteki değişkenliği kontrol altına almada kullanılan bir kalite kontrol metodudur. Müşteri şartlarının yerine getirilip getirilmediğine ve sürecin bu noktada kendi ürettiği değişkenlik sınırları içinde olup olmadığına karar vermede bir araç olarak kullanılmaktadır.
İstatistik Proses Kontrolü, bir ürünün en ekonomik ve en yararlı bir şekilde üretilmesini sağlamak, önceden belirlenmiş kalite spesifikasyonlarına uygunluğunu ve standartlara bağımlılığı hedef almak, kusurlu ürün üretimini minimuma indirmek amacıyla istatistik prensip ve tekniklerin üretimin bütün safhalarında kullanılmasıdır. (Akın, 1996, 3).
İstatistiksel Proses Kontrolü, yöntembiliminde istatistik, bir bütünün tamamını kontrol etmek yerine bütünden örnekler alarak sonuçlara göre bütün hakkında tahminde bulunmak için kullanılan araçları ifade eder. Proses, bir ürün veya hizmetin önceden belirlenen nitelikte elde edilebilmesi için kullanılan makine, alet, metot, malzeme ve insan gücünün bütününü içerir. Kontrol, prosesteki verilerin ölçümünde ve analizinde istatistiksel tekniklerin uygulanması anlamını taşır. Değişkenlik, kısaca gerçek değerden sapmalar olarak tanımlanır. Bütün prosesler, makine, takım, malzeme, operatör, bakım ve çevre koşullarından kaynaklanan değişime uğrarlar. (Durman, Pakdil, 2005, 2) (138-275-1-SM)
“Siskon Process Controller” veri kontrol sistemi sayesinde proses hattından toplanan tüm veriler için organizasyon, iş merkezi, kullanıcı, ürün tipi, ürün bazında için alt limit-üst limit belirleme işlemi yapılabilmektedir. Ürün tipi her değiştiğinde, ayrıca bir tanımlamaya gerek kalmadan, önceden tanımlanmış değerler aktif olarak, proseste kullanılmaktadır.
Belirlenen iki limit arasında, n tane alarm tanımlanabilmekte, n tane alarm n olayı tetikleyebilmektedir. Alt ve üst limit arasında tanımlanan alarmlar için % tanımlaması yapılmaktadır. Böylece alarm üst limitiniz değişse dahi, alarmı tetiklemek için gerekli olan hassasiyet değişmemektedir.
Örnek Alarm Tanımlama : HL :110 cmSP:100 cmLL:90 cmCount:Alarm -1 : UL-%10, Count-1 : Gelen ilk ürünün ağırlığı 101 gr olduğunda olay-1 tetiklenir.Alarm -2 : UL-%50, Count-3 : Art arda gelen 3 ürünün ağırlığı 105 gr olduğunda olay-2 tetiklenir. 2 ürün limiti geçmesine rağmen, 3. Ürün limiti geçmez ve belirlenen sınırlar arasında kalırsa sayaç resetlenir.Alarm -3 : LL-%10, Count-2 : Art arda gelen 2 ürünün ağırlığı 99 gr olduğunda olay-3 tetiklenir.HL :60 CSP:50 CLL:40cmTime :Alarm -1 : UL-%10, Time:15 sn : Proses sıcaklık değeri 15 sn boyunca 51 C ve üzerinde ise alarm-1 tetiklenir.Alarm -2 : LL-%50, Time:30 sn : Proses sıcaklık değeri 30 sn boyunca 45 C ve altında ise alarm-2 tetiklenir. SPC ile üretim alanından gelen sinyallere kural ihlali tanımlanmasına ek olarak formülüzasyon imkânı da sunulmaktadır. Birden fazla sinyal için kullanıcının belirlediği bir formüle göre işlem yapılarak bir çıktı elde edilebilir ve bu çıktı üzerinden bir limit belirleme işlemi yapılarak, aslında var olmayan bir kanal üzerinden limit kontrol işlemi yapılabilmektedir. Sistem alarma düştüğünde sahaya konumlandırılan sesli ve/veya görsel ikazlar sayesinde de üretim alanına geri bildirimde bulunulmaktadır. Böylece operatörler prosese mümkün olan en kısa sürede müdahale ederek, oluşabilecek kalite hatalarını minimize etmektedirler. Sisteminin alarmda kalma zamanları, günlük alarm sayısı, en sık verilen alarm vb. raporlamalar sayesinde prosesin alarma geçiren sebepler analiz edilerek ve gerekli aksiyonlar alınarak, verimlilik ve kalite artışı sağlanacaktır.
Belirlenen iki limit arasında, n tane alarm tanımlanabilmekte, n tane alarm n olayı tetikleyebilmektedir. Alt ve üst limit arasında tanımlanan alarmlar için % tanımlaması yapılmaktadır. Böylece alarm üst limitiniz değişse dahi, alarmı tetiklemek için gerekli olan hassasiyet değişmemektedir.
Örnek Alarm Tanımlama : HL :110 cmSP:100 cmLL:90 cmCount:Alarm -1 : UL-%10, Count-1 : Gelen ilk ürünün ağırlığı 101 gr olduğunda olay-1 tetiklenir.Alarm -2 : UL-%50, Count-3 : Art arda gelen 3 ürünün ağırlığı 105 gr olduğunda olay-2 tetiklenir. 2 ürün limiti geçmesine rağmen, 3. Ürün limiti geçmez ve belirlenen sınırlar arasında kalırsa sayaç resetlenir.Alarm -3 : LL-%10, Count-2 : Art arda gelen 2 ürünün ağırlığı 99 gr olduğunda olay-3 tetiklenir.HL :60 CSP:50 CLL:40cmTime :Alarm -1 : UL-%10, Time:15 sn : Proses sıcaklık değeri 15 sn boyunca 51 C ve üzerinde ise alarm-1 tetiklenir.Alarm -2 : LL-%50, Time:30 sn : Proses sıcaklık değeri 30 sn boyunca 45 C ve altında ise alarm-2 tetiklenir. SPC ile üretim alanından gelen sinyallere kural ihlali tanımlanmasına ek olarak formülüzasyon imkânı da sunulmaktadır. Birden fazla sinyal için kullanıcının belirlediği bir formüle göre işlem yapılarak bir çıktı elde edilebilir ve bu çıktı üzerinden bir limit belirleme işlemi yapılarak, aslında var olmayan bir kanal üzerinden limit kontrol işlemi yapılabilmektedir. Sistem alarma düştüğünde sahaya konumlandırılan sesli ve/veya görsel ikazlar sayesinde de üretim alanına geri bildirimde bulunulmaktadır. Böylece operatörler prosese mümkün olan en kısa sürede müdahale ederek, oluşabilecek kalite hatalarını minimize etmektedirler. Sisteminin alarmda kalma zamanları, günlük alarm sayısı, en sık verilen alarm vb. raporlamalar sayesinde prosesin alarma geçiren sebepler analiz edilerek ve gerekli aksiyonlar alınarak, verimlilik ve kalite artışı sağlanacaktır.